Green clouds: de duurzaamheid van digitale platformen
De wereldeconomie is massaal overgestapt op digitale platformen en de cloud. Daardoor is het energieverbruik minder tastbaar en minder zichtbaar geworden, maar zeker niet verdwenen. Het stroomverbruik van datacenters is de afgelopen tien jaar verdrievoudigd. Met de wereldwijde doorbraak van AI staan we bovendien voor een ongekende stijging van de energievraag. Naar verwachting 165% in de komende vijf jaar, met alleen al in 2026 en 2027 een toename van 50%.
)
Die groei vraagt om steeds meer kostbare hulpbronnen. Vooral stroom en water voor koeling. Datacenters en netwerken verbruiken nu al 3,5% van alle elektriciteit in de EU, met pieklanden zoals Nederland op 6% en Ierland zelfs op 19%. En dan hebben we het nog niet eens over het vaak vergeten energieverbruik van miljarden eindgebruikersapparaten zoals smartphones, laptops en IoT-apparaten die continu met deze platformen communiceren. Vaak zijn deze apparaten een stuk minder energie-efficiënt dan de moderne serverinfrastructuur in de cloud.
"Datacenters en netwerken verbruiken nu al 3,5% van alle elektriciteit in de EU, met pieklanden zoals Nederland op 6%."
Digitale platformen en hun duurzaamheid
Om deze enorme groei duurzaam te managen, staan digitale platformen onder toenemende druk om hun ecologische voetafdruk te meten en te verkleinen. Dit wordt onder andere gedreven door stijgende energiekosten, aankomende EU-regelgeving en groeiende verwachtingen van stakeholders.
Waar zit die impact precies? Digitale platformen verbruiken energie op meerdere lagen. Serverinfrastructuur verwerkt gebruikersverzoeken, slaat data op en draait applicaties 24/7. Elke interactie, van het laden van een webpagina tot het streamen van een video, zorgt voor datatransport via energie-intensieve netwerken en opslag. AI-functionaliteit versterkt deze vraag flink: één ChatGPT-zoekopdracht verbruikt zo’n tien keer meer energie dan een klassieke Google-zoekopdracht. Ondertussen zijn er miljoenen apparaten van gebruikers die constant synchroniseren, updaten en communiceren met deze platformen, waardoor er een gedistribueerde, grotendeels onzichtbare, energievoetafdruk ontstaat.
"Eén ChatGPT-zoekopdracht verbruikt zo’n tien keer meer energie dan een klassieke Google-zoekopdracht."
Meten is weten, maar ook complex
Om die impact te begrijpen is goede monitoring nodig, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Cloudplatformen bieden vaak inzichten via de Greenhouse Gas Protocol’s Corporate Standard, die emissies in drie scopes verdeelt:
Scope 1: Directe emissies uit eigen bronnen, zoals diesel voor generatoren.
Scope 2: Indirecte emissies van ingekochte elektriciteit, verwarming en koeling, bijvoorbeeld door servers.
Scope 3: Alle andere indirecte emissies in de waardeketen, zoals de productie van servers.
Toch kent deze standaard beperkingen. Metingen zijn vaak niet goed vergelijkbaar door verschillen in methodologie. Grote cloudproviders rapporteren bovendien niet uniform: AWS berekent bijvoorbeeld geen Scope 3-emissies per klantaccount, terwijl Azure dat (met moeite) wel doet. Voor client devices en andere gedistribueerde componenten bestaan er vrijwel geen standaarden voor volledige monitoring.
)
Van meten naar verminderen
Meten levert waardevolle inzichten op, maar uiteindelijk draait het om actie. Er zijn verschillende bewezen strategieën om de ecologische impact te verkleinen, zoals: werkzaamheden verplaatsen naar efficiëntere datacenterregio’s of uitvoeren in periodes met lage CO₂-intensiteit, infrastructuur precies afstemmen op de werkelijke behoefte in plaats van overprovisioneren, statische bestanden slimmer en efficiënter naar gebruikers distribueren, gebruikmaken van hardwareversnelling voor crypto- en AI-taken en moderne protocollen inzetten die datatransport minimaliseren.
"Het plannen van workloads in periodes met lage CO₂-intensiteit is een manier om de impact te verkleinen en kan onderdeel zijn van een bredere mix aan optimalisaties."
)
Maar tussen weten dat deze strategieën bestaan en ze effectief toepassen zit een wereld van verschil. Veel organisaties worstelen om meetgegevens te vertalen naar concrete, haalbare verbeteringen. Standaard best practices houden vaak geen rekening met unieke applicatie-architecturen, gebruikersgedrag of zakelijke beperkingen. Pas recent is Azure begonnen met gepersonaliseerde optimalisatie-adviezen. Dat laat zien hoeveel ruimte er nog is voor betere ondersteuning.
Van inzicht naar concrete impact
Bij iO hebben we de Digital Platform Sustainability Tool (DPST) ontwikkeld om de kloof te dichten tussen meten en doen. Als toonaangevend digitaal bureau blijven we zoeken naar manieren om zowel onze cliënten als onszelf te helpen groeien richting échte duurzaamheid. Onze tool levert concrete, op maat gemaakte adviezen voor digitale platformen. Die gaan verder dan generieke aanbevelingen. DPST past perfect in onze data-gedreven aanpak, biedt diepgaande inzichten en ondersteunt langetermijndoelen voor duurzaamheid.
In tegenstelling tot veel oplossingen die alleen focussen op cloudinfrastructuur, geeft een scan met iO’s DPST een compleet beeld van je hele digitale ecosysteem: van serverefficiëntie tot optimalisatie van eindgebruikersapparaten.
Een scan start met een veilige, minimale toegang tot je platform, zodat je data beschermd blijft. De methode past zich slim aan per domein, cloud, client devices en meer, en verzamelt tienduizenden datapunten. Zo levert DPST inzichten op die zowel volledig als toepasbaar zijn.
Dit stelt organisaties in staat om beslissingen te nemen die daadwerkelijk de ecologische voetafdruk verkleinen. Niet alleen voor de bühne. Én de operationele kosten verlagen. We stoppen niet bij advies: we werken direct mee aan de implementatie, zodat verbeteringen in dagen meetbaar zijn, in plaats van jaren.
"Een DPST-scan van iO geeft een compleet beeld van je hele digitale ecosysteem: van serverefficiëntie tot optimalisatie van eindgebruikersapparaten."
Maak je impact zichtbaar én kleiner
Wil je niet alleen begrijpen wat de ecologische impact van je platform is, maar die ook actief verkleinen? Neem contact op en ontdek hoe iO en DPST je helpen om zowel duurzaamheid als kosten te optimaliseren. Met expertise in AWS, Azure, container workloads én client-side optimalisaties zetten we samen stappen naar een groenere digitale toekomst.
)
Wat we doen
)
Blog
)
Webinar
)
Webinar
)
Webinar
)
Webinar
)
Webinar
)
Blog
Digital Experience PlatformsDigital StrategyDigital TransformationCloudResearch